دف (سازشناسی)

شکل ظاهری

دف یکی معروف ترین و قدیمی ترین سازهای کوبه ای ایرانی می باشد که عضوی از خانواده ی بزرگ پوست صدا های یک طرفه است.

این ساز که با انگشتان دست نواخته می‌شود، در گذشته بیشتر برای نواختن در خانقاه ها و موسیقی عرفانی مورد استفاده میگرفت ولی امروزه در اکثر سبک های موسیقی ایرانی شامل موسیقی دستگاهی، فولکلور، تلفیقی و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دَفّ، شامل حلقه‌ای چوبی است که پوست نازکی بر آن کشیده‌اند و با ضربه‌های انگشت می‌نوازند. دف ایرانی شبیه به ساز دایره و کمی بزرگتر از آن و با صدایی بم‌تر است. دف حلقه‌ای از جنس چوب می‌باشد که عرض آن حدود ۵ تا ۷ سانتی‌متر و قطر آن از ۲۵ تا ۴۰ سانتی‌متر است. بر یکی از سطوح این ساز پوست کشیده شده و در داخل جدار چوبی آن حدود ۴۰ حلقه‌ی فلزی قرار گرفته است.

این حلقه‌ها با فواصل مساوی صدایی زنگ‌وار تولید کرده به همراه صدای اصلی ساز حالت دلنشین و جذابی را به وجود می‌آورد. در گوشه‌ای از جدار چوبی دایره سوراخی تعبیه شده که نوازنده برای نگه‌داشتن ساز به هنگام اجرا انگشت شست خود را درون آن می‌گذارد و با بقیه‌ی انگشتان هر دو دستش بر روی سطح پوستی ساز می‌کوبد. نوازنده در هنگام نواختن با تکان‌هایی که به ساز می‌دهد سبب لرزش حلقه‌های آویزان در جدار داخلی آن می‌گردد و از این طریق صدای زنگ‌وار، توأم با کوبش پوست به وجود می‌آورد.

کلاس‌های دف در آموزشگاه موسیقی وطن دایر می‌‌باشد، جهت اطلاع از شرایط کلاس‌ها اینجا را کلیک کنید.